Green Border (aka Zielona Granica) - Agnieszka Holland

Green Border op IMDb (6,4)
 Green Border op Moviemeter (3,50)

Ik kon de slaap maar moeilijk vatten gisteravond, er spookte te veel door mijn hoofd. Een film kijken die een gitzwarte weergave is van onze huidige maatschappij, een waar ik bovendien voor mijn werk ook mee te maken heb: het stemt niet vrolijk. Het duurde lang voordat regisseur Holland een streepje licht door de film heen liet schijnen, want geen verhaal is zo zwaar en zwart of er zijn wel lichtpuntjes in te vinden. Ik ben er nog niet uit of ik deze film nu ga aanraden aan mijn collega's (want JA, het is zeer zeker een goede film) of dat ik ze deze pijnlijke tocht bespaar. 

Terug naar begin 2021: we maken kennis met een opgeluchte groep Syrische en Afghaanse vluchtelingen. Van alle kanten (familieleden, politiek, mensensmokkelaars) hebben ze de informatie gekregen dat de makkelijkste vluchtroute naar Europa die via Wit-Rusland is. Landen in Minsk, daarna met een busje naar de grens alwaar je midden in de nacht door een uitgebreide bosstrook al in Polen aankomt. En Polen, dat is Europa. Men is amper op de hoogte van de Dublin-regeling, hun doelen liggen veel vaker verderop, in Duitsland of Zweden.

Wat ze niet weten (maar waar ze snel achter zullen komen) is dat de Belarus-dictator Loekasjenko hen gebruikt om het Westen te sarren: met satanisch plezier stelt hij steeds zijn grenzen open (prikkeldraad opzij, gaat u maar) waarna de kansarme vluchtelingen aan Poolse zijde tegen agressieve grensbewaking oplopen. Een grensbewaking die hyperstrenge opdrachten heeft gekregen en die middels pushbacks en transporten terug naar de Wit-Russische border alle mensenrechten met voeten treedt. De mensen zijn een speelbal geworden tussen Poetin-trekpoppen en strenge EU-anti-asielpolitici. Het is mensonterend om naar te kijken, wat zijn we als mensheid toch ver afgegleden. Humaan gedrag is ver, heel ver te zoeken, de grenswachten doen immers ook maar wat ze opgedragen wordt. 
Net als je denkt dat je het allemaal niet meer trekt, al dat gif in onze maatschappij, brengt de regisseur enige verlichting: zoals altijd in tijden van crisis zijn er immers ook mensen die helpen. Jonge activisten die bereid zijn hun ziel en zaligheid te leggen in het verlenen van steun en medische verzorging. Daarnaast zijn er uiteraard ook mensen van wie het activisme niet direct afstraalt maar die wel gaandeweg betrokken raken bij de hulpverlening: mensen die in de grensstreek wonen, grenswachten die een oogje dichtknijpen. Het gebeurt gelukkig ook, want zonder deze onverwachte hulpverleners zijn we als mensheid reddeloos verloren. Mensen in nood, daar moet je wat voor doen, die moet je helpen. En terwijl dit gebeurde, was daar plots de Oekraïne-oorlog. 

Met: Jalel Altawil, Maja Ostaszewska, Behi Djanati Atai, Tomasz Wlosok

FIN - song :  Frederic Vercheval- Finale

Back to Black - Sam Taylor-Johnson

Back to Black op IMDb (6,7)
 Back to Black op Moviemeter (2,80)

Ik houd erg van biopics (vooral omdat ze doorgaans zijn gebaseerd op een krachtig en beeldend verhaal) maar ik moet eerst wel altijd ergens doorheen. Dat heeft meestal met het inlevingsvermogen van de hoofdrolspeler te maken, meer specifiek met hoe die maniertjes van het uit te beelden personage overneemt of zelfs uitvergroot. Daar was hier nogal sprake van, het werd bijna karikaturaal. Maar gelukkig is het verhaal dermate interessant en wordt het dermate goed naar voren gebracht dat het deze film uiteindelijk wel tot een goede film maakt. Ik kwam tevreden de zaal uit, namelijk. 

Het is genoegzaam bekend dat Amy Winehouse een bliksemcarrière kende, waardoor een druk ontstond  die ze met haar verslavingsgevoeligheid niet voldoende kon weerstaan. Ze werd slechts 27 jaar oud, een leeftijd waarop het voor veel mensen normaal pas begint. 

In deze film krijgen we voldoende mee van de aanloop naar dat tragische moment: Amy beschikt over een fantastische stem maar ook over een luie persoonlijkheid. Ambitie is haar vreemd, ze wil gewoon lekker zingen. Als ze bij die kroegoptredens dan toch een dermate naam opbouwt dat platenbazen en pluggers komen kijken, blijkt ze er zowaar een lucratief platencontract uit te slepen. Maar ja, dan begint het blijkbaar pas: in ruil voor dat vette contract verwacht het label natuurlijk hits en een coöperatieve media-houding van de artiest. Dat werkt bij de probleemmagneet Amy niet zo goed. Het ene conflict na het andere drinkt ze weg met liters alcohol, ze vertrouwt niemand. Nou ja, niemand: haar lieve oma natuurlijk en zelfs min of meer een beetje haar vader. Beiden adviseren haar waar ze kunnen, maar Amy vaart haar eigen koers en schrijft liedjes in de stijl van haar turbulente leven. Ze ontmoet de intrigerende Blake Fielder-Civil , waardoor een vernietigende relatie ontstaat. Hoewel de liefde hoogtij viert (vooral bij Amy), vervallen ze steeds meer in liederlijke drank- & drugsmomenten. En dat sloopt de jongedame dusdanig dat ze amper meer op haar poten kan staan. Iedereen maakt zich zorgen maar dat werkt dus averechts: elk welgemeend advies belandt in de prullenbak of het toilet, direct naast waar Amy net heeft overgegeven. Dit kan niet lang goed gaan.

Ga er maar aan staan, geef dit maar eens vorm: de mij onbekende actrice Marisa Abela doet het vurig en kundig. Ze zorgt ervoor dat je van Amy houdt, ondanks haar voortdurende misstappen. Voeg daar nog fijne rollen van heerlijke acteurs als Lesley Manville en Eddie Marsan aan toe en je hebt al gauw een onderhoudende film (waarbij een speciale rol is weggelegd voor de teksten van Amy's liedjes; eigenlijk vertellen deze teksten de teloorgang van een wereldster).

Met; Marisa Abele, Jack o ' Connell, Eddie Marsan, Lesley Manville

FIN - song :  Nick Cave & Warren Ellis - Song for Amy

Simple Minds: Everything is Possible - Joss Crowley

Simple MInds: Everything is possible op IMDb (8,0)
 Simple Minds: Everything is possible op Moviemeter (3,30)

Een 8,0 op IMDb. Dat is echt maar voor héél weinig titels weggelegd. Het is dan ook een goede documentaire (misschien dan weer niet zo goed dat ie een 8 rechtvaardigt, maar vooruit). Als vroege fan en latere Sjaak Afhaak zat ik hier toch wel met de nodige interesse naar te kijken. Rise and fall helder in beeld, met daaraan toegevoegd toch nog weer een bescheiden klimmetje bergopwaarts. De film wekt sympathie voor behoorlijk oprechte muzikanten die zich een tijdje in een maalstroom hebben bevonden maar toch veilig de oever wisten te bereiken.

Zeg je Simple Minds, dan zeg je Jim Kerr. Poseur, aansteller misschien. Maar zeer zeker ook een oprecht betrokken mens, met een behoorlijk goede maatschappelijke insteek. Afkomstig uit de armere delen van muziekstad Glasgow treft hij verderop in de straat de creatieve Charlie Burchill aan. De twee gaan een vriendschap aan die tot op heden nog steeds huizenhoog overeind staat. Burchill is een muzikaal genie, die al snel in bandjes verzeild raakt, waar Kerr aanvankelijk nog langs de zijlijn staat. Die komt pas aan bod als na een eerste optreden de onvrede over de dan vigerende zanger resulteert in het einde van dat gezelschap. Kerr is literair geïnteresseerd en schrijft al een tijdje teksten. De twee gaan een co-schap aan, de rest is geschiedenis/

Van het punkbandje Johnny & the Self-Abusers naar de new wave van Simple Minds. Een logisch proces waarbij de Minds opvallen (jazeker ook bij mij, ik zag ze in 1981 al live in onze hoofdstad) door hun vervreemdende soundscapes en aparte songstructuren. Prachtige platen kwamen er uit voort, maar (nog) geen hits. Daartoe legt de band de bekende weg af van producer naar producer om uiteindelijk toch nummer 1-albums te scoren in Canada, VS, Engeland en delen van Europa. Als ze vervolgens met "Don't you (forget about me") een hit scoren voor de succesfilm The Breakfast Club gaan alle deuren open: stadions lopen vol, wereldtours uitverkocht, hitlijsten bestormd. Via Live Aid en Rock against Apartheid weet de band - ondanks de steeds pompeuzere sound- wel voldoende geloofwaardigheid te behouden. Totdat dit opeens ophoudt: eenmaal de 40 bereikt viel de creatieve stroom droog. Was dit nog wel hun muziek? De band breekt op, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een aantal jaren na de split-up proberen Burchill en Kerr toch nog een keer het beste uit zichzelf te persen. En wat denk je? Wereldtour, volle stadions en zo? Yep. 

NB: nog even ter illustratie dat ik er redelijk op tijd bij was met deze band. Deze foto is gemaakt op de heenreis naar het Torhout-festival 1984. Ik sta links op de foto met een Simple Minds-t shirt aan (de hoes van het topalbum "Empires & Dance" verbeeldend). Dit shirt heb ik niet meer want was toen in 1984 al redelijk afgedragen. Ik had het immers al jaren daarvoor in Paradiso gekocht. 

La Chimera - Alice Rohrwacher

La Chimera op IMDb (7,3)

La Chimera op Moviemeter (3,60)We

Lastige film, er wordt aardig wat inlevingsvermogen van de kijker gevraagd. Maar als je die hobbel neemt, dan zit je wel in een sterk poëtische film met steeds meer verklaringen van waar je eerder naar gekeken hebt. Dat culmineert in de eindscene, die welhaast aandoenlijk is.

We reizen naar Riparbella, een dromerig plaatsje aan de Tyreense kust, het gebied waar vroeger de Etrusken heersten. Een rijke historie, die zich vooral uit in archeologische vondsten op oude begraafplaatsen en dito tombes. Die rijkdom, daar is een groep "Tombari" op uit: deze term staat voor de groepen grafheuse arrovers die de voor zielenrust bedoelde plekken openbreken en leegplukken.

De Britse Arthur blijkt er een meester in te zijn, heel de groep vaart op zijn gaven om de rijkste plekken te ontdekken. Arthur blijkt een getroebleerd man te zijn: in flashbaks krijgen we een deel van zijn herinneringen en hersenschimmen te zien (inderdaad: Chimera betekent "hersenschim"). 

Arthur zwalkt tussen diverse idealen: zijn archeologie-achtergrond verliest het steeds van de geldzucht en de noodzaak tot overleven. Er zijn concurrerende groepen, waaronder die van de mysterieuze opkoper Spartaco, er is zijn oude schoonfamilie die zich verenigt rondom de oude zanglerares Flora. En er is vooral haar pupil Italia, die de zangles afwisselt met huishoudelijke taken voor Flora. Flora heeft gevoelens voor Arthur, hij voor haar maar ze wil niets weten van zijn criminele activiteiten. Dan stuit Arthur op zijn grootste vondst ooit.

Met: Josh o' Connor, Carol Duarte. Isabella Rossellini, Alba Rohrwachter

FIN - song :  Franco Battisto - Gli Uccelli 

Transnistra - Anna Eborn

Transnistra op IMDb (6,7)
 Transnistra op Moviemeter (2,92)

Met de kennis van nu is het misschien wel beter dan ik gisteravond/vannacht dacht. In de veronderstelling dat ik naar wereldcinema zat te kijken, naar een arthouse-film misschien wel, zat ik maar te wachten op ontwikkeling in de personages, op een conflict of een moment dat alles omturnde. Nothing arrived!
Nu ik achteraf weet dat ik naar een van de VPRO opgenomen documentaire zat te kijken ipv naar een film vul ik het allemaal iets anders in. Misschien dan toch best nog wel oké.

We kijken - iets minder dan- anderhalf uur naar de belevenissen van jongeren in de tamelijk verse republiek Transnistrië. In een uithoek van Europa is dit van Rusland afgescheiden staatje op weg naar volwassenheid. Net zoals de jongeren die we hier volgen, trouwens. Het staat allemaal nog wankel, er zijn weinig spraakmakende producten of diensten waar het land zich mee onderscheidt, dus de jongeren zullen voor een toekomst toch weg moeten van het lome platteland, richting "grote stad" Tiraspol of verder nog, naar het buitenland. 

We volgen een groepje van 6 jongeren, waarin de zelfbewuste Tanya de grote spil is. Zij hangt met vijf vrienden rond langs het meer en bij de verlaten fabriek, terwijl de jongens beurtelings naar haar hand dingen. Tanya blijkt niet al te kieskeurig te zijn, ze heeft met alle jongeren wel iets maar ze kan maar niet beslissen welke man haar gaat helpen naar grotere dromen waar te maken. Tussen de jongens onderling ontstaat animositeit, waarbij ze hun onderlinge verschillen alleen maar uitvergroten. 

De zomer is lang en heet, het ontspannen gaat ze goed af maar dan valt de winter in en is iedereen meer op zichzelf aangewezen. Nog erger: in deze introverte tijd moeten ze allen hun plannen gaan maken voor hun weg naar volwassenheid. Weggaan of blijven, verkering of het leger in? Keuzes, keuzes.

Met: Tatyana Lipovskaya, Anatoly Nikolaevich, Alexander Stadnik, Dmitrii Maslov, Denis Shetshov, Alexander Sasha

One Life - James Hawes

One Life op IMDb (7,6)
 One Life op Moviemeter (3,67)

Nou, mij hadden ze hoor. Ik had al veel berichten voorbij zien komen over de beleving van deze film. Van " drakerig"  tot "prachtig", van "overdreven sentimenteel"  tot "zeer betrokken". Hoewel ik van een zekere scene wist dat ie zou komen, kreeg ik toch even de gewenste emotionele rillingen over mijn rug toen dat moment aanbrak. Klaarblijkelijk zat ik diep genoeg in het verhaal (en dat pleit voor de regie) om de emotionele lading ervan te erkennen.

1938. In London worden de angstaanjagende berichten uit Europa over de ontwikkelingen rond nazi-Duitsland gespannen gevolgd. Onder andere door de jonge Nicky Winton, die op het punt staat af te reizen naar Praag waar hij zijn vriend zou bijstaan in de hulpverlening aan de groeiende groep vluchtelingen uit het zojuist bezette Sudetenland. Nu het uit de hand dreigt te gaan lopen, laat Nicky al zijn werkzaamheden in London uit zijn handen vallen en trekt per direct in Praag de handen uit de mouwen. 

Wat hij ziet, is schrijnend. Op straat levende kinderen, hele gezinnen op de vlucht, honger en armoede. Hij vat een groots plan op: in nauwe samenwerking met andere Britten en een enkele lokale medewerker zet hij een hulplijn op, waarbij hij zich vooral richt op het redden van kinderen. Ze moeten worden voorzien van visa, er moeten opvangadressen in Engeland voor ze komen en er moet geld gefundeerd worden (50 Engelse pond per kind), als dat geregeld is kunnen ze met treintransporten dwars door Europa richting Hastings en vervolgens London worden gebracht. Het is een race tegen de klok, de nazi's winnen terrein en naderen Praag maar Winton slaagt erin maar liefst 669 kinderen uit hun klauwen te redden. 

1988. Vijftig jaar na dato kijkt de bejaarde Winton terug op die gruwelijke periode, hij verwijt zichzelf dat het hem niet gelukt is om meer kinderen te redden. Voor zijn eigen gevoel heeft hij er veel te veel moeten achterlaten. Omdat hij - onder druk van zijn vrouw- verplicht zijn werkkamer moet opruimen, besluit hij de administratie van zijn reddingsproject te overhandigen aan mevrouw Maxwell, de vrouw van de krantenmagnaat. Dan gaat er alsnog een balletje rollen waarbij de bescheiden Winton alsnog enige eer krijgt toegeschoven voor zijn levensreddende gedrag van een halve eeuw geleden. 

Met: Anthony Hopkins, Lena Olin, Johnny Flynn, Helena Bonham Carter, Alex Sharp, Romola Garai

FIN - song :  Volker Bertelmann - Finale

Foster Boy - Youssef Delara

Foster Boy op IMDb (6,3)
 Foster Boy op Moviemeter (3,30)

Dat was een sterke meevaller: een krachtige rechtbankfilm waarbij je zelf alvast op de stoel van de jury gaat zitten. Sterke rol van de goed opgedroogde Matthew Modine en een ouderwets indringende rol van de zeer recent overleden Louis Gossett jr. 

Niet het type waar je direct sympathie voor opvat, de iets te geslaagde advocaat Michael Trainer. Succesvol zaken winnend voor grote bedrijven, altijd de kant van het grote geld kiezend: voeg daar een scherpe dossierkennis en een net zo scherpe tong aan toe en je weet dat je praat over een "winner". 

Rechter George Taylor heeft al vaak met hem te maken gehad en wil de over het paard getilde advocaat eens een loer draaien: hij dwingt hem een pro deo-zaak op, op straffe van berisping en melding in het advocatenregister. Trainer ziet zich voor het blok gezet: wat moet hij nou met zo'n lowlife randcrimineel, die al een joekel van een strafblad heeft staan? Het alternatief is ook niet aanlokkelijk, want hij wil zijn brandschoon blazoen netjes houden. 

Plots moet Trainer zich inlezen in de zaak van de jonge Jamal Randolph, een 19-jarige jongen die van pleeggezin naar pleeggezin is gegaan en die nu de grote zorginstelling Bellcorp aanklacht omdat ze hem willens en wetens bij een gewelddadige medebewoner in een gezin hebben geplaatst waardoor Jamal meermaals verkracht en mishandeld is. Dit terwijl Bellcorp daarvan op de hoogte was maar simpelweg gel verdiende aan dit soort plaatsingen. 

Trainer staat in enen tegenover een type firma dat hij zelf altijd vertegenwoordigde. Hij merkt dat deze firma al haar macht aanwendt om van Jamal de mislukte randcrimineel te maken die hij ook lijkt te zijn. Trainer wil niet verliezen en graaft zich dieper in de zaak. Een opstelling die grote gevolgen heeft voor hem, zijn kantoor en uiteindelijk zelfs voor zijn gezin. 

Met: Matthew Modine, Shane Paul McGie, Lex Scott Davis, Julie Benz